De sprong naar verpleegkundig specialist

Jelle is 39 jaar en derdejaars VIOS binnen de Dimence Groep. Na een aantal jaar werkzaam als senior psychiatrisch verpleegkundige en als POH GGZ binnen een huisartsenpraktijk, besloot hij om te starten met de opleiding. Jelle was namelijk op zoek naar verbreding en verdieping in zijn vak. De vacature én een meeloop dag overtuigde hem uiteindelijk om de sprong te wagen. Maar hoe bevalt het Jelle eigenlijk? 

Een dag in het leven van een verpleegkundig specialist in opleiding 

‘De setting van de afdeling is bepalend voor hoe de dag eruitziet. Momenteel werk ik op de poli Volwassenen Zorgprogramma’s Hardenberg. Omdat team Hardenberg meerdere zorgpaden heeft, is de cliënten-populatie heel breed. Dat maakt voor mij deze werkplek heel leuk. Ik vind het belangrijk om met een brede blik te kunnen kijken naar cliënten. Mijn dag begint om 08:30, waarbij ik vaak begin met mails checken. Daarna beginnen de cliëntcontacten, intakes, diagnostiek, huisbezoeken en de samenwerking met ketenpartners. Dit laatste is belangrijk omdat onze cliënten vaak in behandeling zijn of contact hebben met meerdere instanties en organisaties. 

Een goede samenwerking tussen het multidisciplinaire team is van belang, omdat er meerdere zorgpaden zijn binnen team Hardenberg. Met onze psychiater werk ik bijvoorbeeld samen op het gebied van farmacotherapie. Er is veel afstemming met psychologen over wie wat doet. Op het gebied van diagnostiek kan ik een deel doen, maar vraag ik ook ondersteuning bij hen of draag ik over. Ik heb veel van mijn collega psychologen geleerd. Op het moment dat er een diagnostische vraag is, hoeft de patiënt vaak niet verwezen te worden naar een ander team. Omdat dit team meerdere zorgpaden heeft kan het vaak binnen dit team ook worden opgepakt. Dat is anders als er in een team werkt wordt met één zorgpad.  

Als verpleegkundig specialist in opleiding is het belangrijk dat je een behandeling kan vormgeven en uitzetten en het team hierin mee kan krijgen. Daarin is er ook afstemming tussen verpleegkundig specialist en de betrokken behandelaren en verpleegkundigen nodig. Op het moment dat de verpleegkundig specialist ook de rol van regie-behandelaar heeft, zal deze dus ook overleg hebben met bijvoorbeeld de verpleegkundigen. Dan wordt er onder andere afgestemd wie wat doet, waarbij de regie-behandelaar het overzicht houdt in de geboden behandeling.  De samenwerking met alle disciplines is van essentieel belang om de rol van regiebehandelaar te kunnen leren binnen de opleiding. Dit alles gebeurt onder supervisie tijdens de opleiding. Pas na de opleiding mag je officieel het regiebehandelaar-schap beoefenen.  

De setting waarin je werkt ziet er per opleidingsjaar vaak anders uit. Je kunt zowel klinisch werken, op een polikliniek of binnen een ambulante setting. In de kliniek heb je bijvoorbeeld vaak een groter verpleegkundig team die je moet aansturen. Dat vraagt de nodige vaardigheden om dit op een  goede manier te doen. Je hebt dan bijvoorbeeld ook overdrachtsmomenten en overlegmomenten met het behandelteam. Mijn ervaring is dat het behandelteam vaak ook kleiner is in een klinische setting en daarmee ook de lijnen korter zijn. Uiteraard kan dat verschillen per organisatie en kliniek. In een ambulante setting zul je je dus op een andere manier zichtbaar moeten maken als je de rol verpleegkundig specialist wil pakken. Als er in je team veel huisbezoeken worden gedaan, of je team is verdeeld over meerdere regio’s, dan zul je dus een nog actievere rol moeten hebben om die samenwerking goed te laten verlopen.  

Daarnaast kom je per jaar ook in aanraking met een andere cliënten populatie. Dit is vaak nieuw en spannend, maar vooral leerzaam. Het kan heel verrassend zijn hoe je beeld kan veranderen ten opzichte van een bepaalde doelgroep. Ik heb vorig jaar bij Ouderen Ambulant gewerkt en ik vond die doelgroep verrassend leuk om mee te werken.’ 

Groeien in de rol van verpleegkundig specialist 

‘Tijdens de opleiding tot verpleegkundig specialist maak je een professionele slag op inhoudelijk niveau. Je leert onder andere wetenschappelijk onderzoek doen. Dit was nieuw voor mij, maar waardevol omdat je inzicht krijgt in de onderbouwing van de praktijk, maar ook leert dit op de juiste wijze te interpreteren. Verder ben ik veel vaardiger geworden met betrekking tot diagnostiek en behandeling. Waar ik misschien in het verleden meer deed op intuïtie en ervaring, kan ik nu beter onderbouwen wat ik doe. Ik heb geleerd om gestructureerd verpleegkundige diagnostiek te doen, richtlijnen te integreren en mijn observaties/bevindingen middels het proces van klinisch redeneren vorm te geven en daaraan de juiste interventies te koppelen in complexe zorgsituaties.  

Tijdens de opleiding komen heel veel verschillende onderwerpen aan bod. Waaronder ook farmacotherapie en somatiek. Op dit vlak had ik niet heel veel kennis en ervaring. Het is interessant om hier juist ook meer kennis van te hebben. Medicatie kan zo veel invloed hebben op hoe iemand zijn gezondheid en kwaliteit van leven ervaart. Naast dat het soms noodzakelijk is dat patiënten medicatie nemen, is het ook goed om oog te hebben voor de gevolgen hiervan. Dan is het juist ook goed om de somatiek beter te begrijpen en een beeld te hebben. Iemand kan bijvoorbeeld door medicatie aankomen en daardoor mogelijk diabetes ontwikkelen of een te hoog cholesterol krijgen. Vorig jaar heb ik bij Ouderen Ambulant gewerkt. Het is bij ouderen juist heel belangrijk om de somatiek ook mee te nemen. Naast dat ouderen soms gevoeliger zijn voor medicatie, omdat de lichamelijk processen wat anders verlopen, kan medicatie ook interfereren met andere medicatie die ze nemen voor hun somatische klachten. Het is voor mij heel waardevol geweest om met deze doelgroep gewerkt te hebben tijdens de opleiding.  

Verder ben je tijdens de opleiding ook bezig met de andere domeinen van de verpleegkundig specialist. Je kan hierbij denken aan innovatie en ontwikkeling. Je leert projecten uit te voeren met als doel om daarmee de kwaliteit van zorg te verbeteren. Daarbij leer je ook collega’s te coachen en als het nodig is hun kennis te vergroten. Dit allemaal ook met als doel dat als ik straks klaar ben met de opleiding hierin ook leiderschap in blijf tonen en oog blijf houden voor de kwaliteit van zorg.  

Naast de inhoudelijke verbreding maak je ook een persoonlijke ontwikkeling door. Ik heb dat in het begin echt wel pittig gevonden, omdat het ging schuren met mijn oude gewoontes en karakter. Als verpleegkundige was ik in het verleden veel meer dienstbaar ingesteld. Nu moet ik ook leiderschap tonen en dat was wel een proces. Persoonlijk betekende dit voor mij een stap buiten mijn comfortzone. Ik heb bijvoorbeeld geleerd om directer en duidelijker te communiceren. Ik heb inzicht gekregen in mijn valkuilen en onzekerheden. Daarin geleerd om regie en mijn verantwoordelijkheid te nemen. Dat klinkt misschien vanzelfsprekend, maar in de rol van specialist i.o. is dit daadwerkelijk anders dan toen ik als senior verpleegkundige werkte. Hoewel deze nieuwe rol mij nog wel eens uitdaagt, levert het mij zelfvertrouwen op om als regiebehandelaar te kunnen werken. Achteraf gezien heeft dit proces me heel veel opgeleverd. Niet alleen in mijn werk, maar ik heb ook veel meer inzichten over mezelf opgedaan. Dit alles wordt in de opleiding ingebed in de vorm van intervisie, supervisie en de lessen op de opleiding. Je krijgt voldoende handvatten tijdens de opleiding om te groeien in deze rol.  

Met een voldaan gevoel naar huis 

Alle punten die ik inmiddels genoemd heb, maken de opleiding tot verpleegkundig specialist waardevol voor mij als professional. Het heeft me verbreding gegeven op inhoudelijk en persoonlijk vlak. Dit zorgt ervoor dat ik vaak met een voldaan gevoel de dag afsluit.’ 

Jelle heeft inmiddels de opleiding tot Verpleegkundig Specialist afgerond.